Door Henk
Hielkema
Wat heeft
Vivianne Miedema, spits van Oranje, gemeen met Ajax-aanvaller Kasper Dolberg,
oud-FC Groningen-spits Tim Matavz en het vroegere voetbalelftal van de Sovjet
Unie? Antwoord: focus op de sport. Beter gezegd: focus op de
technisch-tactische handeling om succes te boeken. Miedema en de bovengenoemde
sporters kennen daarom geen euforie of faalangst. Daarom zie je de gevierde
Oranjeleeuwin ook nooit hartstochtelijk juichen na een doelpunt. Hooguit een
glimlach. De koprol die ze maakte na haar zestigste goal voor Oranje was
onlangs ook niet des Miedema’s. Hij zag er bovendien houterig uit.
Wat Miedema
heeft (het niet-juichen) hebben haar mannelijke collega’s Dolberg en Matavz
ook. Van de Ajacied wordt gezegd dat hij een koele kikker is zonder emoties. En
ook Matavz blijft stoicijns kijken als hij heeft gescoord. Maar ook na een
misser zijn ze niet uit hun doen. Ze gaan onverstoorbaar verder en proberen het de volgende keer
opnieuw. Het ontbreken van emotie, frustratie of euforie werkt in hun voordeel.
Ze zijn moeilijk van hun stuk te krijgen.
Voor hen
geldt niet het resultaat van de actie maar de actie zelf. Ze zijn alleen bezig
met de technische uitvoering van de handeling en denken geen moment aan het
resultaat van hun actie. Anders gezegd: ze laten het gebeuren. Ze geven hun
acties ook geen positieve of negatieve lading. Dat werkt alleen maar nadelig.
Voorbeeldje. Als je een strafschop neemt, moet je dan denken: ik hoop dat de
bal erin gaat of ik hoop niet dat ik mis. De juiste houding is: geen van beide.
Je moet je alleen richten op de technische handeling die nodig is om te scoren.
Daarna zie je vanzelf wel of de bal raak is of niet.
Het vroegere
elftal van de Sovjet Unie had dat ook. De focus op de handeling beperkte zich
niet tot een speler maar was van toepassing op het gehele elftal. Onder leiding
van coach Valeri Lobanosvski (de oudere voetballiefhebber herinneren zich hem
nog wel) speelden de Sovjets ingeslepen taktische patronen. Het spel werd ook
wel sjablonenvoetbal genoemd. Het elftal stond niet bekend om onvoorspelbare
acties of opwindende momenten. Vergeleken met het frivole Brazilie was het
ronduit saai wat de Sovjets lieten zien.
De taktiek,
gebaseerd op een goede techniek, was voor de Sovjet Unie een vertrouwd en sterk
middel om de tegenstander te verslaan. Het team van Lobanovski stond daarom bekend
als een taaie ploeg die je maar moeilijk kon verslaan. En wat de taktiek was
voor de Sovjets is de techniek voor Miedema, Dolberg en Matavz. Voor hen is de
rest niet interessant. Ook niet of de
bal in het doel verdwijnt of juist net naast het doel.
Als je
straks Miedema dus in de achtste finale tegen Japan amper ziet juichen – en
geen frustratie toont na een misser – dan weet je dus dat ze goed in de
wedstrijd zit. Focus.
Henk Hielkema is
oud-sportjournalist en volgde jarenlang sporters in het Noorden)
